Filozofia życia i biznesu. Czy te dyscypliny można ująć w ścisłe ramy?
Filozofia biznesu. Każdy przedsiębiorca ma swoją filozofię prowadzenia biznesu i chociaż wszystkie te filozofie są zgodne z podstawowymi prawami ekonomii, to jednak w dziedzinie zarządzania, innowacyjności, polityki kadrowej, polityki jakości, obsługi klienta, komunikacji biznesowej, marketingu itp. można prowadzić własną politykę. Podczas swojego zawodowego życia miałem okazję wielokrotnie słuchać wykładów, czy uczestniczyć w warsztatach wybitnych autorytetów biznesu.
Byli to na przykład: Michael Porter, Peter Drucker, Michael Hammer, Kiel Nordstrom, David Yoffie, Robert Kaplan, Michael Raynor, Martin Lindstrom czy Tom Kelley. Panowie Ci są niezwykle zasłużeni dla rozwoju nowoczesnego biznesu. To dzięki takim ludziom i podobnym wybitnym fachowcom z dziedzin zarządzania, ekonomi czy przedsiębiorczości powstały standardy nowoczesnego zarządzania, metody skutecznego marketingu, sposoby tworzenia rozwiązań innowacyjnych, metody wyznaczania konkurencyjnych strategii firmowych itp. Dzięki nim mamy możliwość porównywania wielu metod zarządzania, znamy sposoby uzyskiwania przewagi konkurencyjnej czy wyznaczania krok po kroku skutecznej strategii firmy.
Filozofia życia: W tej dziedzinie doświadczenia ma każdy z nas. Można mówić o filozofii życia w różnych kontekstach. A więc przede wszystkim w kontekście filozofii jako nauki. Tutaj można wyróżnić trzy podstawowe zagadnienia filozofii:
- Ontologię, dotyczącą przedmiotu poznania, która stara się odpowiedzieć na pytania: jaki jest stosunek istnienia do istoty? co to jest związek przyczynowy? czy mnogość bytów jest rzeczywista? czy istnieje przyczyna całości bytu (Bóg, przyroda)? co to są prawa przyrody?
- Epistemologię ( teorię poznania) dotyczącą stosunku poznania do rzeczywistości, która próbuje odpowiedzieć na pytania: co znaczy poznanie i rzeczywistość? czy przedmiot poznania jest wytworem poznającego? czy możemy poznać prawdę? jeśli tak, to jak należy postępować, by ją rzeczywiście poznać?
- Aksjologię dotyczącą nie wiedzy lecz działania. Aksjologia rozważa naturę wartości i zajmuje się systemami wartości. Z tym działem filozofii związane są takie pojęcia jak etyka, czy moralność. (Zainteresowanym tym tematem polecam książkę „Historia filozofii” autorstwa wybitnego Władysława Tatarkiewicza.)
Filozofia życia to nie tylko rozważania stricte filozoficzne, to praktyczne codzienne działanie wg zasad wynikających z naszego widzenia świata w kontekście innych zjawisk, a więc:
– szeroko rozumianej nauki i jej roli w naszym życiu,
– religii, jej rozumienia i znaczenia dla przebiegu naszego życia
– zagadnień socjologii, psychologii czy pedagogiki.
Porównanie. Przechodząc do tytułowego pytania, chciałbym zwrócić uwagę na wspólne cechy nauk o biznesie i nauk o życiu: te rodzaje nauk powstały ex-post, czyli wpierw powstała określona rzeczywistość, a później do niej dorobiono mniej lub bardziej mądrą czy popularną naukową teorię. Na podstawie tej teorii próbuje się często uzyskać efekty podobne do tych, które służyły do stworzenia tejże teorii. Nie jest to jednak takie proste.
Przykładem w biznesie niech będzie modna od kilku lat teoria błękitnego oceanu, czyli metoda wyznaczania skutecznej strategii firmy. Jest to niezwykle ciekawa i pożyteczna metoda, lecz nie gwarantująca sukcesu firmie, która ma wyznaczoną w taki sposób strategię. Gdyby tak było, mielibyśmy tylko przykłady sukcesów w biznesie, a tak nie jest.
Przykładów w dziedzinie filozofii życia jest bez liku, gdyż każde życie jest inne i większość ludzi ciągle dąży do sukcesu i szczęścia, uważając się za powiedzmy to delikatnie, średnio szczęśliwych.
Światowej sławy fizyk, noblista Richard Feynman (autor świetnych książek pt „Wykłady Feynmana z fizyki”, które są podręcznikami akademickimi i które serdecznie polecam), uważał, że tylko nauki ścisłe i przyrodnicze typu fizyka, chemia, biologia mają ścisły aparat naukowy i tam jeśli jakieś prawo obowiązuje, to wynik jest zawsze przewidywalny, natomiast nauki społeczne porównał do kultu cargo z wysp południowego Pacyfiku (polegał on na tym, że tubylcy sądzili, że przeloty samolotów z towarami dla ludności są darem od bogów i budowali podobne do prawdziwych lotnisk, pasy startowe i samoloty z drewna, chcąc przyciągnąć prawdziwe samoloty z towarami) czyli uważał, że nauki społeczne naśladują tylko metodologię dyscyplin przyrodniczych, a ich przedstawiciele sądzą, że uprawiają prawdziwą naukę. Wniosek nieco odważny, ale laureaci nobla często są ekscentrykami.
Jaki stąd wniosek?
Dla wszystkich teorii ex-post, które powstają w wyniku obserwacji, porównywania, analizowania i wyciągania wniosków, jest zawsze miejsce na kolejną. Nauki o biznesie, nauki o życiu to nie jest matematyka, fizyka czy chemia. Tutaj nie da się stosować wzoru, przeprowadzać doświadczeń i przewidywać wyniki ze 100% trafnością, tutaj wynik potrafi zaskoczyć. Te nauki nie zawierają bowiem prawd ostatecznych.
Zatem obserwujmy jak odnosi się sukcesy w biznesie, jak odnosi się sukcesy życiowe, i mamy wówczas ogromną szansę opublikować kolejną „niezawodną” metodę osiągania szczęścia i sukcesu. Sądząc po ilości tzw. złotych myśli na ten temat na Facebooku, zapotrzebowanie jest ogromne 
Darek, MocSwiadomosci.pl